WPC – koncentrat białek serwatkowych i WPI – izolat białka serwatkowego jest jednym z najpopularniejszych odżywek białkowych dla sportowców. Stanowią pełnowartościowe źródło protein i aminokwasów najwyższej jakości, czy jednak mogą znaleźć się w diecie każdego sportowca? Czy koncentraty i izolaty białka są bezpieczne i mogą uchodzić za jedno z najlepszych źródeł pełnowartościowych protein?
Czym jest białko?
Białko to jeden z podstawowych makroskładników, obok węglowodanów i tłuszczów, dostępny szeroko żywności konwencjonalnej, ale także pod postacią suplementów. Białko zbudowane jest z aminokwasów, a więc „cegiełek” tworzących większe związki, jak peptydy, czy właśnie białka.
Te, które są zbudowane ze wszystkich aminokwasów niezbędnych, czyli takich których człowiek nie jest w stanie wytworzyć (EAA, w tym BCAA), w odpowiednich proporcjach, określane są mianem białek pełnowartościowych. Ich wartość odżywcza jest najwyższa, przyswajalność najlepsza, a ich źródło stanowią przede wszystkim produkty zwierzęce, a w królestwie roślin – soja oraz komosa ryżowa.
Drugi rodzaj białek, charakteryzujący się ograniczoną ilością jednego z aminokwasów lub całkowitym jego brakiem to tak zwane białka niepełnowartościowe. Występują one przede wszystkim w produktach pochodzenia roślinnego, a także białkach kolagenowych.
Czym są suplementy i odżywki białkowe?
Odżywki białkowe to suplementy diety a więc środki spożywcze, których zadaniem jest dostarczenie dużej ilości białka w porcji, pod postacią suplementu diety. Stanowią szybkie, wygodne, rozpuszczalne w dowolnym płynie (najczęściej w wodzie, mleku, napoju roślinnym) źródło aminokwasów i protein.
W zależności od zastosowanego źródła białka (na rynku otrzymać możemy zarówno białka pochodzenia roślinnego jak i białka odzwierzęce – m.in. izolat białek serwatkowych / izolat serwatki – whey protein isolate / whey isolate – wpi, kazeinę) ich skład opierać będzie się o białka pełnowartościowe lub niepełnowartościowe. Suplementy białkowe mogą różnić się, prócz pochodzenia protein, także substancjami dodatkowymi. Czasem jest to czysty izolat białek, a niektóre z suplementów wzbogacane są dodatkowo o różne substancje mające wpływać na wzrost masy mięśniowej, jak na przykład kreatyna.
Czy warto stosować odżywki białkowe dla sportowców?
Na wstępie należy zaznaczyć, że odżywka białkowa ma za zadanie jedynie uzupełnić codzienny jadłospis w proteiny, nie jest to żaden magiczny środek, a wyłącznie źródło białka. Kolokwializując, można by uznać że białko w proszku, jest odpowiednikiem sproszkowanego kurczaka lub produktu mlecznego, zazwyczaj z niewielką ilością laktozy – cukru mlecznego, a wysoką zawartością protein. W związku z powyższym należy uznać że białka, pod postacią odżywki wysokobiałkowej, są produktem bezpiecznym. Oczywiście charakteryzuje je wyższy stopień przetworzenia, a co za tym idzie mniejsza sytość, co mało przydatne podczas redukcji tkanki tłuszczowej, ale użyteczne przy rozbudowie masy ciała. Jednocześnie, właśnie dzięki temu są łatwostrawne, a co za tym idzie nie obciążają przewodu pokarmowego.
Kiedy sięgać po odżywki białkowe?
Odpowiedź jest być dużo prostsza niż się wydaje – wyłącznie w sytuacjach kiedy odnotowujemy pewien problem z realizacją zapotrzebowania białkowego wraz z codzienną dietą. Podążając za domeną food first, powinniśmy zawsze bazować na żywności konwencjonalnej, możliwie jak najmniej przetworzonej. jeśli jednak przygotowanie, lub spożycie jadłospisu, dostarczającego nam odpowiednich ilości protein generuje problem – dobrą, a zarazem bezpieczną i wygodną alternatywą będzie sięgnięcie po odżywki wysokobiałkowe. Pamiętajmy jedynie, by nie zdominowały one naszego jadłospisu, a nasza codzienna dieta wciąż opierała się o żywność konwencjonalną, jedynie z pewnym dodatkiem pod postacią suplementów diety. No i, co oczywiste – nie zapominajmy rzetelnie trenować by stymulować przemianę materii i przyrost beztłuszczowej masy ciała!