Lęki w nocy zaliczamy do zaburzeń parasomii. Ta przypadłość najczęściej dotyka dzieci, zwłaszcza w okresie pomiędzy 3 a 12 rokiem życia. Do dziś nie wiadomo do końca, dlaczego występują nocne lęki, jednak pewne jest to, że jest to przypadłość medyczna, którą można próbować leczyć.
Objawy nocnych lęków
Cały proces zasypiania jest bardzo skomplikowany i składa się na niego kilka poszczególnych faz snu oraz procesy fizjologiczne, które często występują po sobie w sposób naprzemienny. Dziś wiemy na pewno, że nocne lęki to zaburzenia snu, które najczęściej dotykają dzieci, ten problem dotyczy ok. 3% wszystkich dzieci i objawia się zazwyczaj między 3 a 12 rokiem życia, choć przypadłość ta najczęściej dotyczy 4-latków. Co ciekawe i istotne, nie ma podziału na płeć, nocne lęki męczą zarówno chłopców, jak i dziewczynki. Ten rodzaj zaburzeń ze snem powoduje intensywne, nagłe wybudzanie się dziecka bezpośrednio z fazy głębokiego snu. Często tak gwałtowny proces przebudzenia się może również objawiać się krzykiem, a dziecko zwykle ma potem problemy, aby samodzielnie zasnąć ponownie. Często towarzyszy temu lęk wtórny o to, że koszmary senne mogą się powtórzyć, co bardzo utrudnia proces relaksacji organizmu, niezbędny do zapadnięcia w sen. Warto wiedzieć, że po takim gwałtownym wybudzeniu z głębokiego snu, dziecku może towarzyszyć dezorientacja, jest to zjawisko przejściowe i nie należy się go obawiać, co więcej, trzeba pozwolić dziecku spokojnie dojść do siebie i nie należy go wówczas nadmiernie przytulać, bo będzie to utrudniać samodzielne zrozumienie dziecka, że nic tak naprawdę się nie stało. Objawy nocnych lęków występują najczęściej ok. 90 minut od zaśnięcia. Dzieci zwykle nie przeżywają stanu lękowego w sposób świadomy, po prostu organizm dziecka jest zaskoczony i nieprzystosowany do takiej sytuacji, ale po przebudzeniu dzieci zwykle nie pamiętają, co dokładnie się stało. To często pozwala też odróżnić regularne zaburzenia snu od zwykłego, epizodycznego koszmaru sennego.
Jakie są przyczyny nocnych lęków u dzieci?
Naukowcy nie są zgodni, co tak naprawdę wywołuje nocne lęki. Wpływ mogą mieć zarówno traumatyczne wydarzenia z przeszłości, jak i stres, gorączka, problemy zdrowotne, brak należytej higieny snu, skutki uboczne przyjmowania różnych leków, zwłaszcza tych działających na ośrodkowy układ nerwowy. Prawdopodobnie, istotną rolę mogą też odgrywać uwarunkowania genetyczne. Wielu rodziców zapewne uspokoi fakt, że to tak naprawdę bardziej oni przejmują się stanem dziecka, niż ono samo. Najczęściej zaburzenia lękowe u dzieci to coś, co w naturalny sposób zanika wraz z upływem czasu, mówiąc wprost: większość dzieci nie ma świadomości lęków nocnych, a z wiekiem i tak się z tego wyrasta.
Leczenie nocnych lęków
Badania naukowe wykazują, że leczeniu objawów nocnych lęków może pomóc wydłużenie czasu nocnego snu u dziecka oraz dodatkowe planowanie drzemki w trakcie dnia, pod warunkiem, że będzie trwać minimum 20-30 min. Ważne jest także ograniczenie stresów i kontrola tego, jakie np. bajki i programy telewizyjne ogląda dziecko, zwłaszcza wieczorem. Można spróbować z różnymi technikami relaksacyjnymi przed snem, albo spróbować pracy z psychologiem. Ponadto niezbędna jest prawidłowa higiena snu, czyli regularność chodzenia spać i wstawania, czystość, higieniczny i wygodny materac do spania, odpowiednia temperatura i wilgotność w sypialni.